İlk dəfə olaraq alimlər insan beyninin həyatın son anlarında da aktiv qaldığını sübut edən obyektiv məlumat əldə ediblər. 

Patrulaz.az “Daily Mail”ə istinadən xəbər verir ki, bu kəşf Kanadada epilepsiyadan əziyyət çəkən 87 yaşlı bir pasiyentin müşahidəsi zamanı baş verib.

Kişinin beyin aktivliyini analiz etmək üçün aparılan elektroensefaloqrafiya (EEQ) müayinəsi zamanı pasiyentin ürəyi qəfil dayanıb. Klinik ölüm qeydə alınsa da, cihazlar hələ də beyin neyronlarının fəaliyyətini göstərməyə davam edib.

Nevrobioloq Əcməl Zəmmar qeyd edir ki, komanda baş verənlərə heyrətlənib: onların ilk dəfə həyatın son anlarında beynin necə fəaliyyət göstərdiyini müşahidə etmək imkanı olub.

Aparılan analizlər ölümdən əvvəl və sonra bir neçə növ beyin dalğasının — qamma, delta, teta, alfa və beta dalğalarının — kəskin artımını göstərib. Bu dalğalar yaddaş, düşüncə və şüurlu fəaliyyətlə əlaqələndirilir.

Zəmmarın sözlərinə görə:
“Biz beyin aktivliyinin ürək dayanmasından əvvəl və dərhal sonra necə dəyişdiyinin şahidi olduq. Bu, ölüm anında həyatın film kimi göz önündən keçməsi fenomenini izah edə bilər”.

Hər dalğa növünün beyində öz funksiyası var:
– Qamma-dalğalar: Yüksək səviyyəli idrak prosesi və yaddaşla əlaqələndirilir.
– Delta-dalğalar: Dərin yuxu və ya çox yavaş fəaliyyətlə bağlıdır.
– Teta və alfa-dalğalar: Yaradıcı düşüncə, rahatlıq və meditasiyaya xasdır.
– Beta-dalğalar: Diqqət və analitik fəaliyyətlə əlaqəlidir.

Alimlərin ehtimalına görə, bu tip aktivliyin yaranmasına aşağıdakılar səbəb ola bilər:
– Hipoksiya – Beyində oksigen çatışmazlığı neyromediatorların ifrazını gücləndirir və yaddaşla bağlı beyin sahələrini stimullaşdırır
– Badəmcik formasındakı amiqdala bölgəsinin aktivləşməsi – Stres reaksiyası və emosional yaddaşın saxlanması ilə bağlıdır. Onun fəallaşması “həyat gözlərimin önündən keçdi” effektini işə sala bilər

Əcməl Zəmmarın fikrincə, bu məlumatlar beynin ölüm anında aktivləşən bioloji proqramının mövcudluğuna işarə edir.

Ləman Sərraf